Królowa Jadwiga (1384-1399)

W zgodnej opinii źródeł węgierskich i polskich Jadwiga była ostatnim dzieckiem ze związku Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki. Większość współczesnych badaczy przyjmuje, że Jadwiga urodziła się albo w dniu 18 lutego 1374 r., Prawdopodobnym miejscem narodzin królowej Jadwigi był zamek Budziński ( dzisiejszy Budapeszt). Miała dwie starsze siostry: Marię i Katarzynę.

Jadwigę od dzieciństwa przygotowywano do pełnienia roli królowej poprzez wykształcenie. Pobyt w środowisku kulturalnym dworu w Budzie sprawił, że Jadwiga posiadła umiejętność czytania, znajomość języków obcych, zamiłowanie do lektury, muzyki, sztuki i nauki.

15 czerwca 1378 została zaręczona z ośmioletnim Wilhelmem z dynastii Habsburgów. Odbyła się nawet ceremonia zaręczyn mających charakter formalnego ślubu pomiędzy dziećmi (sponsalia de futuro). Nie był to jednak kontrakt nierozerwalny. Podpisano zobowiązanie, że strona, która zerwałaby zaręczyny, wypłaci drugiej stronie 200 000 florenów w złocie.

Na zjeździe w Radomsku obrano Jadwigę Andegaweńską królem Polski. Jesienią 1384 przybyła z Węgier do Polski.

15 X 1384r. - Jadwiga została koronowana na króla Polski w katedrze wawelskiej.

1385 r. – unia polsko – litewska w Krewie, w myśl której:

• Jagiełło wraz z Litwą przyjmuje chrzest;
• książę litewski ma poślubić Jadwigę oraz zostać królem Polski;
• Litwini mają uwolnić polskich jeńców i zakończyć najazdy na Polskę;
• Jagiełło ma odzyskać ziemie utracone przez Polskę.

Była to unia personalna (Polskę i Litwę łączy tylko wspólny władca)

• III 1386 r. - ślub Jadwigi i Władysława Jagiełły
• 1387 r. - królowa wzięła udział w wyprawie rycerstwa polskiego, na wcieloną przez jej ojca Ludwika do Węgier Ruś Halicką m.in. z Jarosławiem i przyłączyła ją do Polski (pobyt w Jarosławiu 18.02.1387 r.)
• lata 1397-98 rokowania z wielkim mistrzem Konradem von Jungingenem w celu odzyskania ziemi dobrzyńskiej.
• 13.07.1399 r. – śmierć córki Elżbiety Bonitacji
• 17.07.1399 r. – umiera królowa Jadwiga
• 1400 r.- wznowienie działalności Akademii w Krakowie dzięki klejnotom, które na ten cel przekazała Jadwiga
• 8.06.1997 r. – kanonizacja królowej Jadwigi przez papieża Jana Pawła II na krakowskich Błoniach

Działalność polityczna

Na wiosnę 1387 stanęła na czele wyprawy rycerstwa polskiego, której celem była rewindykacja zajętej przez Węgrów Rusi Czerwonej. 18 lutego 1387 r. Jadwiga przebywała w Jarosławiu i prawdopodobnie modliła się przed figurą Matki Boskiej Bolesnej, która dziś znajduje się w klasztorze Dominikanów. 8 marca 1387 potwierdziła przywileje dla Lwowa, gwarantując mu prawo składu. Tam też 26 września 1387 złożył jej hołd lenny hospodar mołdawski Piotr I. W 1397 w Inowrocławiu odbyła zjazd z wielkim mistrzem krzyżackim Konradem von Jungingenem w celu wynegocjowania powrotu do korony ziemi dobrzyńskiej.

Działalność kulturalna i fundacje kościelne

Na swoim dworze skupiła elitę intelektualną Polski (Piotr Wysz, Mateusz z Krakowa, Hieronim z Pragi). Zleciła pierwsze w naszej historii tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski (zachował się po dziś dzień egzemplarz tego dzieła znany jako Psałterz floriański). Założyła i zapewniła utrzymanie Kolegium Psałterzystów, którzy dzień i noc śpiewali psalmy przed Najświętszym Sakramentem. Ufundowała również i częściowo własnoręcznie wyhaftowała racjonał – drogocenną szatę liturgiczną dla biskupów krakowskich, zachowaną po dziś dzień, używaną podczas największych uroczystości.

Fundowała wiele nowych kościołów oraz uposażała już istniejące klasztory. Opiekowała się szpitalami. W 1397 założyła bursę dla polskich i litewskich studentów przy Uniwersytecie Karola w Pradze. W tym też roku uzyskała zgodę papieża na utworzenie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej. Jadwiga uprawiała działalność charytatywną – ufundowała szpital w Bieczu, uposażyła szpitale w Sandomierzu i Sączu oraz otoczyła opieką liczne inne szpitale miejskie i klasztorne, w tym szpital św. Jadwigi Śląskiej w Krakowie na Stradomiu. Wykazywała wrażliwość nie tylko na biedę materialną, ale stawała również w obronie ludzkiej godności: do króla Władysława Jagiełły, kompensującego pieniędzmi krzywdę chłopów miała powiedzieć: „A któż im łzy powróci?”.